Reform denilince çağın gereğine uygun davranmak, geride kalan mevzuatı iyileştirmek, daha işlevsel hale getirmek diye anlıyoruz. Ama bizde reform denilince karşıtlık üzerinden okunduğu için reform gerçek manada reform olmuyor.
Yerel Yönetimlerde reform yasası çıkma hazırlıkları olduğu yazılıp çiziliyor.
Bu gerçekten reform olacak mı? Gerçekten çağın gereklerine uygun ve çağın ihtiyaçlarını karşılamaya uygun olacak mı?
Belediye başkanlarının yetkileri kısıtlanacak mı, artırılacak mı?
Yerel yönetimlerde başkanlık sistemi var. Belediye başkanı aynı zamanda meclis başkanı. Belediye başkanı meclisin aldığı kararı veto edebiliyor.
Merkezi idarede geçtiğimiz başkanlık sisteminde devlet başkanı aynı zamanda meclis başkanı değil. Yani yerel yönetimlerdeki başkanlık sistemi merkezi idaredeki başkanlık sisteminden daha güçlü.
Merkezi idaredeki başkanlık sistemine uyum yapılacaksa yerel yönetimin başkanlık sistemi güçlendirilmeli mi, gücü azaltılmalı mı?
Gelen haberlere göre belediye başkanının gücü azaltılacak. Belediye meclisinde başka parti güçlü olduğu halde başkan yetkilerini kullanarak tek başına belediyeyi ve yatırımları yönetebiliyor. Olmadı meclis kararını veto ediyor.
Belediye başkanının meclis başkanı olması ve veto yetkisi kaldırılacak mı?
Yerel yönetimler yerel demokrasinin beşikleridir. Belde belediyeleri, il genel meclisleri yerel demokraside yerelde, beldede yaşayan insanlara söz hakkı veriyordu, karar hakkı veriyordu. Eksiklikleri ve yanlış kullanımları kaldırılmaları için yeterli gerekçe oluşturmuyordu.
“basın özgürlüğünden doğan sakıncaları gidermenin yolu yine basın özgürlüğüdür” sözünü buraya uygularsak; “yerel yönetimlerin demokrasisinden doğan sakıncaları gidermenin yolu yine yerel yönetimlerde demokrasidir.”
Yerel yönetimlerin imar vs. bazı yetkileri zaten bakanlıklar vasıtasıyla by-pass ediliyordu. Belki şimdi by-pass’a gerek kalmadan direkt yasal yolla devre dışı bırakılacak.
Yerel yönetimler reform tasarısında başka sürpriz düzenlemeler bekleniyor. 1 Ekim’de açılacak yeni yasama yılının ilk yasalarından biri olacak olan reform paketi belediyelerde, belediyeler birliklerinde, siyasi partilerde, basında ve kamuoyunda tartışıldı mı?
Umarım ve dilerim ki, yeni yasa yerel yönetimleri, yerel demokrasi beşikleri olarak görür ve afaki sakıncalarını yakınsak yapmadan sakıncaları bertaraf eden düzenlemeler içerir. Kamuoyuna da “yerel yönetimler reformu”-mu? Sorusu sordurmaz.